Nghi thức Lễ hội Ná Nhèm

Lễ hội Ná Nhèm được diễn ra vào ngày Rằm tháng Giêng âm lịch hàng năm nhưng nó đã được tổ chức thực hiện từ hai tuần trước đó. Bắt đầu từ ngày đầu năm mới theo âm lịch thì sẽ bắt đầu diễn ra lễ cúng Thành Hoàng. Các cụ già sẽ tổ chức họp và bàn giao khóa lềnh, khóa mo, khóa hội trong thời khắc giao thừa.[5]

Lễ hội bao gồm các nghi thức thờ cúng Thành Hoàng, đức thánh Cao Sơn Quý Minh, đức vua Miêu Tĩnh và đức vua Cao Quyết. Lễ hội còn được thể hiện cùng với tích đánh cướp giữ làng và văn hóa địa phương của người Tày. Trong lễ hội, những người rước lễ vật và phục lại trận đánh giặc đều phải bôi nhọ mặt để hóa trang thành giặc Sấc Tài Ngàn cho ma, quỷ không nhận ra mà trả thù.[1][6] Theo sự tích, những ma, quỷ dữ dọa người chính là 12 tên cướp đến thôn cướp bóc, bị đánh đuổi rồi chết tại đây.[5]

Ngoài ra, lễ hội còn có nghi thức rước sinh thực khí nam (Tàng thinh) và sinh thực khí nữ (Mặt nguyệt).[1][7] Theo phong tục, mỗi năm Tàng thinh và Mặt nguyệt sẽ được thay đổi một lần do lần tổ chức trước hai linh vực này đã siêu hóa.[8] Tàng thinh được mô tả theo hình ảnh dương vật của nam giới và Mặt nguyệt là hai chiếc mẹt cỡ lớn úp mặt vào nhau, cùng biểu tượng âm dương và hai chữ "Bình An". Ý nghĩa của hai linh vật này được xem là mong ước sinh sôi nảy nở và con cháu đông đúc.[6][9]

Những trì diễn Sỹ - Nông - Công - Thương, Ngư - Tiều - Canh - Mục (kén dâu, kén rể)[7][10] và biểu diễn võ thuật cũng đã được diễn ra từ lúc di chuyển từ làng Mỏ đến miếu Xa Vùn, nơi thờ đức thánh Cao Sơn Quý Minh. Đi đầu đoàn rước linh vật là chánh tướng và phó tướng và đi vừa quét dọn đường.[6][11] Khi chánh tướng hô lớn lên, các quân lính đi theo sẽ reo lên và giả thi đấu.[11] Trong quá trình diễn ra lễ hội, còn có những trò chơi dân gian địa phương xuất hiện như: chơi đu, kéo co, đẩy gậy, cờ tướng...[1][7]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Lễ hội Ná Nhèm https://congly.vn/giai-tri/van-hoa/ky-la-le-hoi-bo... https://giaoducthudo.giaoducthoidai.vn/doi-mua-xem... https://cand.com.vn/Chuyen-dong-van-hoa/doc-dao-le... https://dantri.com.vn/van-hoa/trai-gai-nguong-chin... https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/nhung-hinh-an... https://zingnews.vn/zingnews-post1399128.html https://tienphong.vn/post-1508181.tpo https://vietnamnet.vn/nhieu-co-gai-do-mat-khi-xem-... https://baophapluat.vn/post-466064.html https://giadinh.suckhoedoisong.vn/nguoi-dan-dia-ph...